วันที่ 10 ตุลาคม เป็นวันชาติของประเทศสาธารณรัฐจีน (Republic of China) ชาวไต้หวันนิยมเรียกวันนี้ว่า วันสองสิบ(มาจากคำว่า 雙十節 ภาษาอังกฤษเรียกว่า Double Tenth Day ซึ่งหมายถึงวันที่ 10 เดือน 10 (ตุลาคม) ) คนไทยส่วนใหญ่รู้จักประเทศสาธารณรัฐจีนในชื่อ “ไต้หวัน”สำหรับชื่ออย่างเป็นทางการที่ใช้ในปัจจุบันคือ สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Republic of China (Taiwan) ทำไมถึงเป็นเช่นนั้น
ประเทศสาธารณรัฐจีน ก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1912 เป็นประเทศสาธารณรัฐแห่งแรกของทวีปเอเชียที่ได้รับการรับรองจากนานาอารยประเทศแต่ที่ยึดเอาวันที่ 10 ตุลาคม เป็นวันชาติก็เพื่อเป็นการรำลึกถึงการลุกฮือขึ้นที่เมืองอู่ชาง (武昌起義) โดยนายทหารของราชวงศ์ชิงจำนวนหนึ่งในคืนวันที่ 10 ตุลาคม ค.ศ. 1911 ที่ได้ทำการลุกฮือขึ้นที่เมืองอู่ชาง มณฑลหูเป่ย ภายใต้การนำของ ดร.ซุนยัดเซ็นที่เริ่มเคลื่อนไหวปลุกกระแสการปฏิวัติตั้งแต่ปีค.ศ. 1894 เป็นต้นมาและพยายามลุกฮือเพื่อก่อการปฏิวัติเพื่อโค่นล้มราชวงค์ชิงที่ฟอนเฟะ ปฏิรูปประเทศให้เข้มแข็งและนำพาประเทศให้รอดพ้นจากการรุกรานของต่างชาติ(ญี่ปุ่นและชาติตะวันตก) แต่ก็ประสบกับความล้มเหลวถึง 10 ครั้ง จากความสำเร็จในการลุกฮือขึ้นที่เมืองอู่ชางถือเป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิวัติซินไฮ่(辛亥革命)หมายถึงการปฎิวัติเพื่อโค่นล้มราชวงศ์ชิงในปี ค.ศ. 1911 (คำว่า辛亥 เป็นชื่อปีตามปฏิทินจีนซึ่งตรงกับปี ค.ศ.1911 คำว่า 革命 แปลว่า การปฏิวัติ) นำไปสู่การลุกฮือขึ้นในมณฑลต่างๆ ซึ่งนอกจากเป็นการปิดฉากการปกครองเป็นเวลา 267 ปีของราชวงศ์ชิงที่สถาปนาโดยชนชาติแมนจูแล้วยังเป็นการปิดฉากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ของจีนเป็นเวลา 2,000 กว่าปี ตั้งแต่ยุคจักรพรรดิจิ๋นซีฮ่องเต้ซึ่งเป็นจักรพรรดิองค์แรกของจีนเมื่อ 221 ปีก่อนคริสตกาล - ค.ศ.1912 และได้มีการประกาศจัดตั้งประเทศสาธารณรัฐจีนขึ้นในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1912 มีเมืองหลวงอยู่ที่นครหนานจิง ดร.ซุนยัดเซ็นเป็นประธานาธิบดีชั่วคราว
หลังการสถาปนาสาธารณรัฐจีนยังคงต้องเผชิญปัญหารุมเร้าทั้งภายในและภายนอก ไร้ซึ่งเสถียรภาพและขาดความมั่นคง ช่วงระหว่างปีค.ศ.1916 -1928 ก็มีสงครามกลางเมืองระหว่างขุนศึกที่ยึดครองมณฑลต่างๆ ตั้งตัวเป็นอิสระไม่ขึ้นตรงต่อรัฐบาลกลางของสาธารณรัฐจีน ตลอดจนสงครามกับญี่ปุ่นในช่วงระหว่างปีค.ศ. 1937-1945 แม้สุดท้ายญี่ปุ่นจะพ่ายแพ้สงครามแต่สาธารณรัฐจีนก็ประสบกับความสูญเสียอย่างใหญ่หลวง เฉพาะกำลังทหารที่พลีชีพในสงครามมีจำนวนร่วม 1.4 ล้านคน บาดเจ็บ 1.7 ล้านคนและยังมีประชาชนเสียชีวิตร่วม 22 ล้านคน หลังสิ้นสุดสงครามโลกในปีค.ศ. 1945 ก็เกิดสงครามกลางเมืองระหว่างรัฐบาลกลางโดยพรรคก๊กมินตั๋งหรือที่เรียกกันว่ารัฐบาลจีนคณะชาติ (國民政府) ภายใต้การนำของจอมพลเจียงไคเช็ค (蔣中正หรือ蔣介石) กับพรรคคอมมิวนิสต์จีนที่นำโดยเหมาเจ๋อตง ซึ่งครั้งนี้เป็นการทำสงครามระหว่างกันเป็นครั้งที่ 2 หลังจากที่เคยทำสงครามกันมาครั้งหนึ่งเมื่อช่วงปี ค.ศ. 1927-1937 และต่อมาได้หันมาจับมือกันเพื่อต่อสู้กับญี่ปุ่น ในการทำสงครามกับพรรคคอมมิวนิสต์จีนครั้งที่ 2 นี้ฝ่ายรัฐบาลจีนคณะชาติพ่ายแพ้จึงได้ถอนกำลังทหารและอพยพผู้คนกว่าหนึ่งล้านคนจากจีนแผ่นดินใหญ่มาปักหลักอยู่ที่เกาะไต้หวันในปีค.ศ. 1949 โดยในความเป็นจริงแล้วจอมพลเจียงไคเช็คได้เตรียมแผนรองรับไว้แล้วหากเพลี่ยงพล้ำให้แก่พรรคคอมมิวนิสต์จีนด้วยการส่งกำลังทหารบางส่วนและบรรดานักวิชาการรวมถึงนักศึกษาระดับหัวกะทิมายังไต้หวันตั้งแต่หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 (ปี ค.ศ.1945) ซึ่งในขณะนั้นญี่ปุ่นได้ส่งคืนไต้หวันให้แก่รัฐบาลสาธารณรัฐจีนแล้ว หลังจากที่ยึดครองไต้หวันมาเป็นเวลา 50 ปี (ปี ค.ศ.1895-1945) ดังนั้นตั้งแต่ปี ค.ศ. 1949 เป็นต้นมา สาธารณรัฐจีนจึงเหลือดินแดนภายใต้การปกครองเพียงเกาะไต้หวัน เผิงหู จินเหมิน หม่าจู่และเกาะเล็กๆในทะเลจีนใต้ อาทิ เกาะตงซา หนานซาและไท่ผิง เป็นต้น ในขณะที่จีนแผ่นดินใหญ่นั้นได้สถาปนาประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน หรือที่เรียกกันสั้นๆว่า จีน ขึ้นในวันที่ 1 ตุลาคม ค.ศ.1949
ปัจจุบันสาธารณรัฐจีนยังคงอยู่ โดยมีรัฐบาล ดินแดน ประชากร และอธิปไตยเป็นของตนเอง และยังเคยเป็นหนึ่งในห้าสมาชิกถาวรของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติมาจนถึง ค.ศ. 1971 ก่อนที่จะถูกบีบให้ถอนตัวและถูกสาธารณรัฐประชาชนจีนเข้าไปทดแทน ในปัจจุบันก็ยังมีประเทศที่ให้การรับรองสาธารณรัฐจีนอยู่ 15 ประเทศ ส่วนประเทศอื่นๆ แม้จะรับรองสาธารณรัฐประชาชนจีนและยึดหลักการจีนเดียว แต่ก็เป็นที่เข้าใจกันดีว่า สาธารณรัฐจีนบนเกาะไต้หวันเป็นเอกเทศจากจีน ในวันนี้สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) มีเมืองหลวงอยู่ที่กรุงไทเป มีพื้นที่ 36,197 ตร.กม. มีประชากรประมาณ 23 ล้านคน มีกองทัพของตนเองโดยมีกำลังพลประมาณ 200,000 นาย
