RTI Radio Taiwan International 
RTI Radio Taiwan International 
ศิลปะการผ่าไม้ไผ่ทำก้านธูป หรือที่ในภาษาจีนเรียกว่า “โผ่วเซียงเจี่ยว (剖香腳)” เป็นมรดกวัฒนธรรมท้องถิ่นของชุมชนหยุนเซียว (雲霄) เมืองเจียอี้ ที่สืบทอดกันมายาวนานกว่าร้อยปี สะท้อนความประณีตและความเคารพในหัตถศิลป์การทำธูปแบบดั้งเดิม หลังจากเว้นการจัดแสดงสดไปถึงสองปี ปีนี้ได้มีการฟื้นฟูและจัดกิจกรรมขึ้นอีกครั้ง เพื่อเปิดโอกาสให้ชาวเมืองและคนรุ่นใหม่ได้สัมผัสความงดงามของศิลปะโบราณที่กำลังเลือนหาย โดยมี อาจารย์ชิวจิ่นหยุน (邱錦雲) ปรมาจารย์และผู้สืบทอดเพียงหนึ่งเดียวของศาสตร์นี้ เป็นผู้ถ่ายทอดเทคนิคอันละเอียดอ่อนด้วยตนเอง ปัจจุบัน ท่านยังได้รับการเสนอชื่อเป็นผู้ดูแลและอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของท้องถิ่น
กระบวนการผ่าไม้ทำก้านธูปนั้นซับซ้อนและอาศัยแรงมือทั้งหมด ตั้งแต่การเลื่อยไม้ไผ่ ตัดข้อ ผ่า ลอกเป็นแผ่นบาง และฝานออกเป็นเส้นเล็ก ๆ ทุกขั้นตอนล้วนสะท้อนทั้งแรงกาย แรงใจ และจิตวิญญาณของผู้สืบสานวัฒนธรรม และในการสาธิต อาจารย์ชิวจิ่นหยุนอธิบายว่า ไม้ไผ่เพียงหนึ่งท่อนสามารถผ่าออกมาเป็นธูปเส้นเล็กได้ถึงนับพันก้าน ก่อนจะจับรวมเป็นช่อดอกธูปอย่างงดงาม นอกจากนี้ยังมี ช่างธูปไช่เจิงเฉิง (蔡增成) ร่วมสาธิตการทำผงธูปจากสมุนไพรจีน และเทคนิคการพันธูปด้วยมืออย่างประณีต เสริมให้กิจกรรมครั้งนี้เต็มไปด้วยกลิ่นอายของภูมิปัญญาดั้งเดิมอย่างแท้จริง
หวงหมินฮุ่ย (黃敏惠) ผู้ว่าเมืองเจียอี้ กล่าวว่าศิลปะการผ่าไม้ทำธูป ไม่เพียงเป็นสัญลักษณ์ทางวัฒนธรรมของเมืองเจียอี้ แต่ยังเป็นการแสดงความเคารพต่อประวัติศาสตร์และรากเหง้า ปีนี้เป็นปีครบรอบ 321 ปีแห่งการก่อตั้งเมืองจูหลัว (諸羅)ซึ่งเป็นชื่อเก่าของเมืองเจียอี้ จึงถือเป็นโอกาสสำคัญในการส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่เข้าใจและเห็นคุณค่าของหัตถศิลป์นี้
เซี่ยอวี้เจ๋อ (謝育哲) ผู้อำนวยการสำนักงานวัฒนธรรม กล่าวว่า ศิลปะการผ่าไม้ทำธูปของชุมชนหยุนเซียวเป็นหนึ่งในตัวแทนสำคัญของวัฒนธรรมอันลึกซึ้งของเจียอี้ แม้ว่าในปัจจุบันเครื่องจักรกลจะเข้ามาแทนที่การทำงานด้วยมือ แต่คุณค่าของงานฝีมือยังคงไม่อาจทดแทนได้
กิจกรรมแสดงศิลปะการผ่าไม้ไผ่ทำก้านธูป “โผ่วเซียงเจี่ยว” (剖香腳) ริเริ่มโดย หวังก่วงหลี่ (王廣禮) ประธานสมาคมพัฒนาชุมชนเน่ยอันหยุนเซียว (內安雲霄社區發展協會) และได้รับการส่งเสริมอย่างต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 1997 โดยในแต่ละปีจะมีการสาธิตสดภายในชุมชน ก่อนจะขยับขยายไปจัด ณ ลานกลางแจ้งของพิพิธภัณฑ์เมืองเจียอี้ตั้งแต่ปี 2021 เพื่อเปิดพื้นที่ให้คนรุ่นใหม่ นักเรียนในท้องถิ่น รวมถึงนักท่องเที่ยว ได้สัมผัสกับศิลปะโบราณที่มีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดกับวัฒนธรรมจูหลัว (諸羅文化)
หวังก่วงหลี่ เล่าว่า ศิลปะการผ่าไม้ทำก้านธูปนั้นมีรากฐานลึกซึ้งในครอบครัวของเขาเอง โดยคุณปู่ของเขาประสบอุบัติเหตุตกจากต้นลำไยจนกลายเป็นอัมพาตครึ่งตัว ทำให้คุณย่าต้องเลี้ยงลูกถึง 12 คนด้วยการผ่าไม้ทำก้านธูปเพื่อหารายได้เลี้ยงครอบครัว เขาเล่าว่าในฐานะหลานคนสุดท้อง เขาจำได้ว่าเมื่อคุณย่าทำก้านธูปเสร็จและตากให้แห้งแล้ว ก็มักจะพาเขาขึ้นรถเข็นพร้อมก้านธูปไปส่งของที่ร้านธูปบนถนนเหวินฮั่ว ซึ่งเป็นความทรงจำในวัยเยาว์ที่เขายังคงประทับใจไม่ลืม อย่างไรก็ตาม ศิลปะดั้งเดิมนี้เริ่มถูกแทนที่ด้วยเครื่องจักรตั้งแต่ปลายทศวรรษ 1960 ถึงต้นทศวรรษ 1970 และผู้สืบทอดจำนวนมากก็เริ่มล้มหายตายจาก หรืออายุมากจนไม่สามารถทำต่อได้ และเพื่อรักษาทักษะอันล้ำค่านี้ สมาคมพัฒนาชุมชนจึงเชิญ อาจารย์ชิวจิ่นหยุน ช่างผ่าไม้ทำแกนธูปรุ่นที่ 3 และ ไช่ เจิงเฉิง ช่างทำธูปด้วยมือ มาร่วมสาธิตศิลปะหัตถกรรมเหล่านี้อีกครั้งในการจัดแสดงปีนี้ ซึ่งไม่เพียงแต่เป็นการฟื้นฟูมรดกท้องถิ่นเท่านั้น แต่ยังเป็นการส่งต่อความรู้สู่คนรุ่นใหม่ให้สืบสานต่อไป
อ.ชิวจิ่นหยุน สาธิตเทคนิคการผ่าไม้ก้านธูป
เด็กๆ ชมการสาธิตสด
