ใครจะคิดว่า “ผ้าอ้อม” คือสมบัติ? เปิดเทคโนโลยีเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นทรัพย์ในยุคสูงวัย

RTI Radio Taiwan International

เปิดเทคโนโลยีเปลี่ยนผ้าอ้อมที่เป็นขยะให้กลายเป็นทรัพย์ในยุคสูงวัย

“ขุมทรัพย์ผ้าอ้อม”ของเสียที่ไม่เสียเปล่า พลิกวิกฤตสู่โอกาสรักษ์โลก

   คนทั่วไปอาจนึกไม่ถึงว่า ผ้าอ้อมที่เปื้อนอุจจาระและปัสสาวะยังสามารถนำกลับมารีไซเคิลและใช้งานใหม่ได้ เสิ่นกั๋วเฟิน(沈國芬) รองผู้จัดการทั่วไปฝ่ายธุรกิจของบริษัท YI CHUN Green Technology(益鈞環科) กล่าวพลางถือขวดแก้วสองใบ ขวดหนึ่งบรรจุของเหลวที่แช่วัสดุจากผ้าอ้อมที่ถูกย่อยสลายแล้ว เมื่อลองเขย่าจะกลายเจล ส่วนอีกขวด เมื่อปล่อยให้นิ่งจะเห็นการแยกเป็น 3 ชั้นอย่างชัดเจน โดยชั้นบนสุดเป็นแผ่นพลาสติก ชั้นกลางคือเส้นใยกระดาษ และชั้นล่างคือพอลิเมอร์ดูดซับน้ำอย่างสูง (SAP) เป็นโพลิเมอร์สังเคราะห์ที่มีความสามารถในการดูดซับและกักเก็บของเหลวจำนวนมาก มักพบในรูปของลูกปัดหรือเม็ดขนาดเล็ก เมื่อเม็ดเหล่านี้สัมผัสกับของเหลว จะพองตัวและกลายเป็นสารคล้ายเจล สารคล้ายเจลนี้ช่วยให้ดูดซับและกักเก็บของเหลวจำนวนมากได้ การแยกชั้นวัสดูผ้าออมใช้แล้วเช่นนี้ เกิดจากกระบวนการทำความสะอาดและแยกส่วนด้วยเทคโนโลยีจดสิทธิบัตรแล้ว สามารถคืนสภาพวัสดุหลัก 3 ชนิดของผ้าอ้อม และนำไปใช้ใหม่ในระบบเศรษฐกิจหมุนเวียนได้

ขยะผ้าอ้อม(photo: coolmedia)

   เทคโนโลยีล้างฆ่าเชื้อ – ใช้ปัสสาวะล้างผ้าอ้อม : จากการที่สังคมผู้สูงวัยเติบโตอย่างต่อเนื่อง จำนวนผู้ป่วยติดเตียงและผู้ทุพลภาพเพิ่มขึ้น ปัญหาการจัดการขยะผ้าอ้อมจึงซับซ้อนมากขึ้น รวมถึงผ้าอ้อมจากทารกด้วย บริษัท YI CHUN ประเมินว่า ไต้หวันผลิตขยะผ้าอ้อมประมาณ 1,300 ตันต่อวัน โดยจำนวนนี้ กว่า 400 ตันมาจากสถานดูแลผู้สูงอายุ ปัจจุบัน ขยะเหล่านี้ส่วนใหญ่ถูกเผาทิ้งในเตาเผาขยะ แต่เนื่องจากผ้าอ้อมมีความชื้นสูง จึงใช้พลังงานในการเผาสูงและปล่อยคาร์บอนมาก สิ่งนี้ทำให้ YI CHUN Group ตระหนักถึงพันธกิจ รวมถึงมองเห็นโอกาสทางธุรกิจที่ยังมีอยู่

   คุณเสิ่นกั๋วเฟิน กล่าวว่า ในต่างประเทศ วัสดุรีไซเคิลจากผ้าอ้อมมักถูกนำไปผลิตเป็นแท่งเชื้อเพลิง หรือแยกใช้เฉพาะเส้นใยกระดาษเท่านั้น ส่วนในไต้หวัน ยังไม่มีตัวอย่างที่สามารถนำวัสดุจากผ้าอ้อมมาแปรรูปกลับเข้าสู่การใช้ซ้ำได้อย่างสมบูรณ์ ดังนั้น เมื่อบริษัท YI CHUN Green Technology ก่อตั้งขึ้นในปี 2019 ได้ร่วมมือกับพันธมิตรภาคอุตสาหกรรมออกแบบและผลิตอุปกรณ์และระบบรีไซเคิลโดยเริ่มจากศูนย์

   สายการแปรรูปของ YI CHUN ใช้ระบบอัตโนมัติเต็มรูปแบบ เริ่มจากการคัดแยกสิ่งแปลกปลอมบนสายพานลำเลียง จากนั้นเข้าสู่ถังซักล้างแบบอุโมงค์จำนวน 6 ถัง ที่ใช้โอโซน เอนไซม์ และจุลินทรีย์สูตรเฉพาะในการฆ่าเชื้อและขจัดกลิ่นเหม็น ซึ่งก็คล้ายกับการเอาเสื้อผ้าที่สกปรกไปซักในเครื่อง 6 รอบ ซึ่งแหล่งน้ำที่ใช้ในการซักล้าง ส่วนใหญ่ดึงมาจากปัสสาวะในผ้าอ้อม ที่ผ่านกระบวนการเทคโนโลยีสามารถกำจัดแอมโมเนียและนำกลับมาใช้ซ้ำได้ จึงกล่าวได้ว่าเป็นการใช้ปัสสาวะจากผ้าอ้อมเพื่อซักล้างผ้าอ้อมนั่นเอง หากน้ำระเหยออกก็เติมน้ำเพิ่มเล็กน้อยก็เพียงพอ สุดท้ายเมื่อผ่านขั้นตอนการแยกทางกายภาพและการทำให้บริสุทธิ์แล้ว จะทำการแยกพลาสติก เส้นใยกระดาษ และ SAP ออกจากกันได้อย่างสมบูรณ์

แยกวัสดูผ้าออมใช้แล้วเป็น พลาสติก เส้นใยกระดาษ และ SAP

   ผ่านการทดลองหลากหลายแนวทาง หาโซลูชันการวัสดุรีไซเคิล : คุณเสิ่นกั๋วเฟินหยิบหนังสือที่ผลิตจากเส้นใยกระดาษรีไซเคิลจากผ้าอ้อมออกมาให้ดู สัมผัสของกระดาษนุ่มละมุน ยังคงความอ่อนโยนต่อผิวเหมือนกระดาษผ้าอ้อมใหม่ อย่างไรก็ตาม กว่าจะเป็นหนึ่งในไม่กี่บริษัทของโลกที่สามารถรีไซเคิลผ้าอ้อมใช้แล้ว เส้นทางของบริษัท YI CHUN นั้นเต็มไปด้วยอุปสรรค เนื่องจากไม่มีใครเคยทำมาก่อน และต้นทุนสูง เพื่อโน้มน้าวโรงงานผลิตกระดาษยอมผลิตกระดาษจากเส้นใยผ้าอ้อม คุณเสิ่นกั๋วเฟินต้องหาผู้ซื้อล่วงหน้า ในช่วงแรก เส้นใยกระดาษยังปนพลาสติกมากเกินไป ทำให้กระดาษที่ผลิตออกมาเปราะบางและแตกหักง่าย

   ด้วยความพยายามของทีมงานบริษัท และการสนับสนุนด้านเทคโนโลยีการทำให้บริสุทธิ์จากสถาบันวิจัยเทคโนโลยีอุตสาหกรรม (ITRI) และศูนย์พัฒนาเทคโนโลยีอุตสาหกรรมพลาสติก รวมทั้งการแนะนำพันธมิตรทางธุรกิจ วัสดุรีไซเคิลจากผ้าอ้อมจึงถูกนำไปใช้ในรูปแบบที่หลากหลายยิ่งขึ้น เช่น ร่วมมือกับสถาบันวิจัยการออกแบบแห่งไต้หวัน ใช้เม็ดพลาสติกรีไซเคิลผลิตเป็นโมดุลอุปกรณ์และเครื่องมือกระบวนการผลิต หรือผลิตเป็นแผ่นพื้นระเบียง ส่วน SAP (พอลิเมอร์ดูดซับน้ำ) ก็นำไปใช้ทดลองเป็นวัสดุกรองน้ำเสีย และยังร่วมมือกับมหาวิทยาลัยชิงหัว และสถาบันเทคโนโลยีแห่งโตเกียวของญี่ปุ่น ในการศึกษา ในระดับห้องปฏิบัติการสามารถพิสูจน์ได้ว่า SAP เหล่านี้สามารถดูดซับสารกัมมันตรังสีได้

   “ตอนนี้เราอยู่ในช่วง ตั้งท่า เหมือนฝึกมวยจีน มีเวลาที่จะลองผิดลองถูก” คุณเสิ่นกล่าวด้วยรอยยิ้ม “และในต้นปี 2025 นี้ เอเยนต์กระดาษก็แจ้งข่าวดีว่า มีบริษัทกระดาษจากญี่ปุ่นสนใจจะสั่งซื้อกระดาษจากผ้าอ้อมแล้ว”

   การผลิตในเชิงพาณิชย์ยังต้องรอไฟเขียว – รอรัฐบาลกำหนดให้ผ้าอ้อมใช้แล้วเป็นขยะรีไซเคิล : แม้ว่าบริษัทจะพัฒนาเทคโนโลยี ผลิตภัณฑ์ และสร้างเครือข่ายลูกค้าได้มากแล้ว อุปสรรคใหญ่ที่สุดของ YI CHUN ตอนนี้กลับเป็นปัญหาเชิงระบบ ปัจจุบันผ้าอ้อมที่ใช้แล้วยังถูกจัดเป็น “ขยะทั่วไป” ไม่ได้อยู่ในหมวด “ขยะรีไซเคิล” การจะรวบรวมผ้าอ้อมใช้แล้วในปริมาณมากเพื่อแปรรูปจึงเป็นเรื่องยาก

บริษัท YI CHUN มีแนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน

   ในช่วงเริ่มต้น YI CHUN เคยร่วมมือกับบริษัทผลิตกระดาษใช้ในครัวเรือนรายใหญ่ “Kimberly-Clark” นำเศษวัสดุหรือของเสียจากสายการผลิตผ้าอ้อมมารีไซเคิล และในปี 2023 ก็ได้รับใบอนุญาตดำเนินธุรกิจเชิงพาณิชย์จากกรมอุตสาหกรรม กระทรวงเศรษฐการไต้หวัน อย่างไรก็ตาม เมื่อโรงงานผลิตผ้าอ้อมทยอยย้ายฐานการผลิตออกนอกประเทศ โมเดลนี้ก็ใช้ไม่ได้อีก

   แหล่งวัตถุดิบที่มีศักยภาพแท้จริง จึงอยู่ที่ “ขยะผ้าอ้อมจากสถานดูแลผู้สูงอายุ” ซึ่งมีปริมาณมหาศาล ปัจจุบันYI CHUN กำลังเตรียมความพร้อมสำหรับการเดินเครื่องทดลอง และรอเพียงการอนุมัติใบอนุญาตที่เกี่ยวข้องจากกระทรวงสาธารณสุขและกระทรวงสิ่งแวดล้อม ก็จะสามารถ “ปลดล็อก” การดำเนินธุรกิจเชิงพาณิชย์ได้เต็มรูปแบบ

   “เราได้ลงทุนไปแล้วมากกว่าร้อยล้านเหรียญไต้หวันกับเครื่องจักร” คุณเสิ่นกล่าว โชคดีที่ในช่วงปลายปี 2022 บริษัทสามารถเข้าร่วมในโครงการ “5+2 อุตสาหกรรมแห่งอนาคต” ของรัฐบาล และแม้จะยังไม่มีรายได้ ก็สามารถจดทะเบียนเข้าตลาด Emerging Stock Board (興櫃) และได้รับเงินทุนหล่อเลี้ยงให้เดินหน้าต่อไปได้